เรือนนางบัวจันทร์ มงคลวิสุทธ

ที่ตั้ง

เลขที่ 79 ถนน เทศบาลดำริห์ ตำบลในเวียง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน อายุเรือน 49 ปี  จำนวนผู้อยู่อาศัยปัจจุบัน 1 คน สร้างเมื่อ พ.ศ.2506 โดย นายสม มงคลวิสุทธ์เป็นผู้ออกแบบ เดิมมีผู้อยู่อาศัย 4 คน คือ พ่อ แม่และลูก 2 คน

สภาพแวดล้อม

ตัวเรือนตั้งอยู่ภายในบริเวณที่ดินที่มีถนนซอยขนาบอยู่ 2 ด้าน ล้อมรอบ ด้วยรั้วอิฐบล็อกโดยรอบทั้ง 4 ด้านในรั้วเดียวกันนี้มี เรือนของญาติ พี่ น้องอยู่ถัดไป ทางด้านหลัง ประตูรั้วมีทางเข้าออก 2 ด้าน ด้านหน้าเป็น ประตูรั้ว ที่รถยนต์ สามารถเข้า-ออก ได้

เรือนพักอาศัยในเขตตัวเมืองลำดับที่ 2

เลขที่ 79 ถนน เทศบาลดำริห์ ตำบลในเวียง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน

ลักษณะเรือน

เป็นเรือนไม้ยกใต้ถุนสูงประมาณ 1.80 เมตร ลักษณะเสาเป้นอิฐก่อไม่ ฉาบปูนหลังคาทรงจั่วมีบันไดทางขึ้น2ทางคือทางด้านหน้าแลtหลังเรือนส่วนที่ติดกับครัวจากบันไดทางขึ้นเรือนด้านขวามือมียุ้งข้าว (เล้าข้าว) สร้างไว้ติดอยู่กับเรือนบริเวณชานทำหลังคาคลุมทั้งหมด ซึ่งหลังคานี้ เป็นส่วนที่ต่อเติมจากของเดิม ถัดจากนอกชานเป็นพื้นยกระดับหรือที่ เรียกว่า “เติ๋น”

วัสดุและโครงสร้าง

ส่วนประกอบและโครงสร้างเรือนเป็นไม้เกือบทั้งหลัง ยกเว้นห้องน้ำและ เสาใต้ถุนเรือนซึ่งมีลักษณะเป็นอิฐก่อไม่ฉาบปูนวางตีแนวตั้งและแนวนอน พื้นไม้กระดานตีชน หน้าต่างบานเปิดคู่ ช่องแสงกระจกฝ้าผนังส่วน บนสุดมีช่องลมตีเป็นไม้ระแนง ทำเป็นซี่ๆเพื่อระบายอากาศประตูมีทั้ง ประตูบานเปิดและประตูบานเฟี้ยม

พื้นที่ใช้สอย

เรือนหลังนี้มีห้องนอน ห้องพระ ห้องเก็บของ ห้องครัวห้องน้ำและส่วนที่ เคยเป็นยุ้งข้าว ปัจจุบันใช้เป็นที่เก็บของและเมื่อมีการทำบุญจะเปิดประตู เพื่อให้พื้นที่ใช้สอยเชื่อมต่อกับชานแขกที่มาร่วมสามารถฟังธรรมและมี ส่วนร่วมอย่างใกล้ชิด

เรือนนายปลั่ง นุสา

ที่ตั้ง

เลขที่ 133 ซอย 3 เทศบาลดำริห์ ตำบลในเวียง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน อายุเรือน 48 ปี จำนวนผู้อยู่อาศัยปัจจุบัน 2 คน เรือนหลังนี้สร้างขึ้น เมื่อปี พ.ศ.2506 เดิมมีผู้อยู่อาศัย 3 คน

สภาพแวดล้อม

ตัวเรือนตั้งอยู่ภายในบริเวณที่มีรั้วล้อมรอบ เป็นรั้วอิฐบล็อกทึบทั้ง 4 ด้าน ยกเว้นประตูรั้วซึ่งเป็นเหล็กโปร่ง เรือนหันหน้าไปทางทิศเหนือออก ถนน พื้นที่โดยรอบปลูกต้นไม้

เรือนพักอาศัยในเขตตัวเมืองลำดับที่ 4

เลขที่ 133 ซอย 3 เทศบาลดำริห์ ตำบลในเวียง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน

ลักษณะเรือน

เป็นเรือนไม้ยกใต้ถุนสูง หลังคาจั่วคู่ ตั้งเหลื่อมกันเล็กน้อยเชื่อมต่อกัน ด้วยชายคาที่ทำขึ้นมาเพื่อคลุมส่วนที่เป็นก่ออิฐไม่ฉาบปูน บันไดทางขึ้น ด้านหน้าอยู่ทางทิศเหนือ เป็นบันไดไม้ มีเสา 2 ต้นรับปีกกันสาด บันได ลักษณะโดยทั่วไปเป็นเรือนที่มีรูปทรงแข็งแรง คล้ายเรือนของ คุณเมือง เมืองเล็น

วัสดุและโครงสร้าง

หลังคาเดิมมุงด้วยกระเบื้องซีเมนต์ ซึ่งยังเหลือให้เห็นในบางส่วน เช่น ส่วนที่ใช้นั่ง นอกนั้นเปลี่ยนเป็นหลังคาสังกะสี ผนังภายนอกตีเกล็ดตาม แนวตั้งและแนวนอน ผนังส่วนที่ติดกับบันไดทางขึ้นด้านขวามือ เป็นฝา ไหล ผนังกั้นภายในเป็นไม้อัดทาสี ส่วนชานเอนกประสงค์ซึ่งยกพื้นสูง เป็นพื้นไม้ ปูทับด้วยเสื่อน้ำมัน

พื้นที่ใช้สอย

บนเรือนประกอบด้วยห้องนอน 2 ห้อง มีส่วนชานที่ยกพื้น สำหรับเป็น ส่วนพักผ่อน รับแขกและทำกิจกรรมต่างๆหิ้งพระตั้งอยู่ที่เสาเป็นหิ้งลอย หันหน้าไปทางทิศเหนือสำหรับครัวตั้งอยู่ติดกับ ชานเอนกประสงค์โดย เป็นครัวที่ใช้เตาแก๊สและมีพื้นที่ไม่มากนัก ผนังครัวส่วนล่างทึบมีลักษณะ เป็นไม้ตีแนวตั้งส่วนบนทำเป็นไม้ระแนงตีเว้นช่องช่วยระบายอากาศ

เรือนนายสนิท หิรัญวิทย์

ที่ตั้ง

เลขที่ 62 ถนนใจผาสุก ตำบลในเวียง อำเภอเมอง จังหวัดน่าน อายุเรือน 42 ปี สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2508

สภาพแวดล้อม

ตัวเรือนตั้งอยู่ในชุมชนวัดพระเกิด โดยมีบ้านข้างเคียงอยู่ในอาณาเขต บริเวณใกล้กัน ตัวเรือนสภาพค่อนข้างทรุดโทรม เพราะขาดการซ่อมบำรุง

วัสดุและโครงสร้าง

เป็นไม้เนื้อแข็งทั้งหลัง หลังคามุงสังกะสี

เรือนพักอาศัยในเขตตัวเมืองลำดับที่ 6

เลขที่ 62 ถนนใจผาสุก ตำบลในเวียง อำเภอเมอง จังหวัดน่าน

ลักษณะเรือน

เป็นเรือนไม้ยกใต้ถุนสูง หลังคาทรงจั่ว บันไดทางขึ้นเรือนเหลือเพียง บันไดทางด้านหน้า ลักษณะเป็นบันไดไม้แบบง่าย ๆ มีหลังคาคลุมยาว ตลอดบันได สำหรับบันไดทางขึ้นอีกทางหนึ่ง อยู่ทางด้านหลังเรือนใกล้ กับครัว ปัจจุบันผุพังจนไม่ได้ใช้งานแล้ว

พื้นที่ใช้สอย

ประกอบด้วยห้องนอน 1 ห้อง ห้องพระ ส่วนเก็บของห้องครัวและห้องน้ำ เมื่อ ก้าวขึ้น เรือนทางด้านขวามือเป็นระเบียงมีหลังคาคลุม (เติ๋น) ใช้ สำหรับพักผ่อนและทำกิจกรรมต่าง ๆ ถัดไปซ้ายมือเป็น ชานแดด และ ร้านน้ำ โดยมีชานเชื่อมไปยังครัวและห้องน้ำด้านหลัง นอกจากนี้เรือนยัง มีส่วนฝาไหลที่ทำผนังห้องเก็บของ

เรือนนายสมาน อินแปง

ที่ตั้ง

เลขที่ 50 ถนนมณเฑียร ตำบลในเวียง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน อายุเรือน 55 ปี เจ้าของเรือนเดิม คือ นายมั่น อินแปง

สภาพแวดล้อม

ตัวเรือนหันหน้าไปทางทิศใต้ ตั้งอยู่ภายในอาณาเขต ที่มีเรือนของญาติ พี่น้องอยู่อีก 2-3 หลัง บริเวณโดยรอบปลูกต้นไม้และพืชผักสวนครัว กลางลานบ้านมีบ่อน้ำเป็นบ่อเก่าแต่ได้รับการดูแลเป็นอย่างดีปัจจุบันยัง ใช้ประโยชน์อยู่โดยบ้านทุกหลังใช้ร่วมกัน

เรือนพักอาศัยในเขตตัวเมืองลำดับที่ 8

เลขที่ 50 ถนนมณเฑียร ตำบลในเวียง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน

วัสดุและโครงสร้าง

หลังคาตัวเรือนมุงด้วยกระเบื้องซีเมนต์ตัวเรือนทำด้วยไม้เนื้อแข็ง เพดาน เปิดโล่งเห็นโครงสร้างหลังคาผนังไม้ฝากระดานตีแนวนอน หน้า ต่างลูกฟักไม้ หลังคามุงด้วยหญ้าคามีเพียงห้องน้ำที่ผนังเป็นผนังก่ออิฐมอญ

ลักษณะเรือน

เป็นเรือนหลังคาทรงมนิลา มีครัวและห้องน้ำแยกออกต่างหาก ยกใต้ถุน สูงไม่มากนักเสาเรือนอิฐก่อไม่ฉาบปูนเสาบนเรือนไม้เนื้อแข็งขนาดประ มาณ 0.15X0.15 เมตร บันไดทางขึ้นเป็นบันไดไม้แบบง่าย ๆ มีการต่อ เติมหลังคาอลูมิเนียมด้านที่ติดกับรั้วด้านหน้าเพื่อใช้เก็บของต่าง ๆ

พื้นที่ใช้สอย

ประกอบด้วยห้องนอน 3 ห้อง ส่วนเก็บของ ห้องครัวและห้องน้ำ ส่วน นอกชานซึ่งมีหลังคาคลุมยกพื้นสูงประมาณ 20 เซนติเมตร เป็นพื้นที่ เอนกประสงค์ สำหรับทำกิจกรรมต่าง ๆ ส่วนชานด้านหลังเป็นชานโล่ง เป็นทางเดินไปสู่ห้องน้ำ ใช้ประโยชน์สำหรับเป็นที่ซักล้าง ใต้ถุนเรือนไม่ได้ ใช้ประโยชน์มากนัก เนื่องจากมีความเตี้ยจึงเพียงใช้สำหรับจอดรถ จักรยานยนต์ เก็บของและเก็บฟืน

เรือนนางชื่น วรรณภพ

ที่ตั้ง

เลขที่ 38 หมู่ 3 ตำบลชัยวัฒนา อำเภอปัว จังหวัดน่าน สร้างเมื่อ พ.ศ. 2497 โดยสล่าพื้นเมือง

สภาพแวดล้อม

ตัวเรือนพักอาศัยตั้งอยู่พื้นที่เนิน ด้านทิศตะวันออกมีป่าไผ่และไม้พันธุ์ ต่าง ๆ ถัดมาเป็นพื้นที่โล่งก่อนเข้าสู่อาณาเขตบ้าน ซึ่งมีรั้วไม้ไผ่ เป็นแบบ รั้วตาแสงกั้นด้านทิศเหนือติดกับที่ดินของเพื่อนบ้านด้านทิศตะวันตก เป็น ทุ่งนาภายในเขตรั้วด้านทิศตะวันตกปลูกพันธุ์ไม้ต่างๆไว้ใช้งานและบริโภค เช่น ขนุน ลำไย มะปราง หมากพลู ค้อ มะพร้าว เป็นต้น มีบ่อน้ำเดิมบ่อน้ำใหม่ ด้านทิศใต้เป็นที่นาของนางชื่น วรรณภพจึงหันเรือนไปทางทิศ ใต้ สามารถมองเห็นทุ่งนาของ ตนเองได้บริเวณด้านหน้าเรือนเป็นลานโล่ง เป็นลานเอนกประสงค์ ด้านทิศตะวันออกปลูกต้นลิ้นจี่มีคอกวัว โรงจอดรถ โรงเก็บฟืน และ อุปกรณ์ทำนาต่าง ๆ เช่น บันได ปลูกไม้ดอก

เรือนพักอาศัยในเขตตัวเมืองลำดับที่ 10

เลขที่ 38 หมู่ 3 ตำบลชัยวัฒนา อำเภอปัว จังหวัดน่าน

ลักษณะเรือน

เป็นเรือนแฝด ยกพื้นสูง ฐานเป็นก่ออิฐฉาบปูนตำเอง (ดินจี่) รองรับ โครงสร้างเรือน บันไดขึ้นเรือนเป็นปูนทั้งด้านหน้าและด้านหลังของเรือน ผนังเรือนเป็นแผ่นไม้จริงตีซ้อนเกล็ด มีส่วนระเบียงและราวกั้นโปร่งๆ ทำด้วยไม้ หลังคาทรงจั่ว มุงด้วยแป้นเกล็ดไม้ ปัจจุบันเปลี่ยนเป็นสังกะสี มียุ้งข้าว(หลองข้าว) สร้างแยกจากตัวเรือน มีแผ่นไม้พาดเชื่อมต่อกับตัวเรือนมีชานแดดด้านหน้าเรือนหันไปสู่ทุ่งนาของเจ้าของเรือน เรือนแบ่งเป็นเรือนนอนและเรือนครัวมีเจ๊าะ (เติ๋น) อยู่ด้านหน้าส่วนนอน และครัว

วัสดุและโครงสร้าง

โครงสร้างส่วนใหญ่เป็นไม้เนื้อแข็ง ผนังตีไม้เกล็ดในแนวนอนส่วนบน ผนัง เป็นช่องลมทำด้วยไม้ระแนงตีเว้นช่องในแนวตั้ง การกั้นห้องมี ลักษณะโปร่งไม่ทึบมากส่วนชานแดดเป็นไม้กระดาน บันไดปูน

พื้นที่ใช้สอย

ภายในเรือนมีการกั้นห้องเป็นส่วน ๆ ประกอบด้วยห้องนอน 2 ห้อง ส่วน ชานเรือน ซึ่งเป็นส่วนต่อจากเติ๋นและเชื่อมเข้าสู่ภายในบ้าน ครัวอยู่ด้าน หลัง มีชานเชื่อมระหว่างเล้าข้าว