สภาพแวดล้อมทางวัฒนธรรมและการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ จังหวัด น่าน

ด้วยพื้นฐานสังคมชาวน่านตั้งแอดีตเป็นระบบเศรษฐกิจ
แบบเลี้ยงตนเองหมู่บ้านต่าง ๆ มีการทำการเกษตรกรรมและหัตถกรรม
แบบพึ่งพากัน เมื่อว่างเว้นจากการทำการเกษตรแล้ว
จะมีการทำงานหัตถกรรมต่าง ๆ จึงต้องปลูกพืชที่เป็นวัตถุดิบ
สำหรับงานหัตถกรรมด้วย เช่น ไม้ไผ่ชนิด ต่าง ๆ หวายบางชนิด
เกิดการปลูกพืชที่หลากหลาย เพื่อการดำรงชีวิตที่ สมบูรณ์ทั้งด้านการกิน
การทำเครื่องมือเครื่องใช้ ทำให้นอกจากปลูกข้าว เพื่อบริโภคแล้ว
ยังปลูกพืชต่าง ๆ ไว้รับประทาน ทั้งไม้ยืนต้น พืชสวนครัว ท้องถิ่น
สมุนไพรสำหรับรักษา โรคพืชเหล่านี้อาจปลูกในสวน หรือบริเวณ
ลานบ้านขึ้นอยู่กับชนิดและขนาดพุ่มของพืช เนื่องจากในบริเวณที่พัก
อาศัยของชาวน่านส่วนใหญ่จะมีบริเวณช่วงบ้านเป็นลานดินอเนกประ สงค์
ใช้สำหรับทำกิจกรรมภายนอกอาคาร เป็นลานสำหรับตากพืชผลทาง
การเกษตร หรือใช้ประกอบพิธีกรรมทางความเชื่อ บริเวณด้านล่างอาจมี
ต้นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ที่ให้ผลเพื่อรับประทานและให้ร่มเงา บริเวณรอบรั้ว
บ้านและที่ว่างหลังบ้านนิยมปลูกพืช ชนิดผล เช่น มะม่วง มะปราง มะเฟือง
มะพร้าว หมาก กล้วย ส้มโอ ค้อ ขนุน ลำไย บริเวณรอบ ๆ นิยมปลูก
พืชผักสวนครัว ที่ใช้เป็นอาหารและเป็นยาสมุนไพรรักษาโรค โดยรอบ ๆ
บริเวณบ้านล้อมด้วยไม้ไผ่ตามสภาพ พื้นที่ว่างต้องการปิดกั้น
อย่างมั่นคงถาวรหรือปล่อยโล่งโปร่ง เพื่อทัศนียภาพที่ดีและเป็นการบอก
อาณาเขตอย่างหลวม ๆ จากการสำรวจเรือนพักอาศัยในจังหวัดน่าน
พบว่ามีการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่สอดคล้องกับ สภาพแวดล้อมเรือน
พักอาศัยในชนบท ถึงแม้สภาพแวดล้อม จะเริ่มพัฒนาเปลี่ยนแปลงไปทั้ง
ด้านวิถีชีวิต การใช้ประโยชน์ที่ดิน สาธารณูปโภคต่าง ๆ แต่สภาพแวด
ล้อมของเรือนยังคงรักษาสภาพแวดล้อมที่เอื้อประโยชน์ ต่อการใช้สอย
ของผู้อยู่อาศัยได้มีการปลูกพืชพันธุ์ ไม้ดอก ไม้ปะดับ ไว้บริเวณริมรั้วและ
เชิงบันไดทางขึ้นเรือน เพื่อความสวยงามและประโยชน์ใช้สอยในพิธี
กรรมต่าง ๆ